Werknemers niet negatief, wel bezorgd over technologische innovaties
Uit onderzoek van de KU Leuven blijkt dat werknemers die met nieuwe technologieën werken meer autonomie ervaren, maar hun werk ook meer mentaal belastend vinden. De focusgroepen leerden dat dit te maken kan hebben met de grotere complexiteit die ze in hun werk ervaren. Nieuwe ‘slimme’ machines zijn bijvoorbeeld in staat om zichzelf te bedienen, waardoor werknemers extra verantwoordelijkheden opnemen, zoals het onderhoud van de machine.
Opvallend: de jongste categorie van werknemers (18-24 jaar) ervaart juist minder cognitieve belasting als ze werken met nieuwe technologieën. Technostress was bovendien het hoogst bij oudere werknemers en het laagst bij jongere werknemers.
Nieuwe taken vereisen ook nieuwe vaardigheden en dus opleiding. Een vijfde van de ondervraagde werknemers gaf aan dat ze geen opleiding kregen bij de invoering van nieuwe technologie. Nochtans rapporteerden werknemers die dit wel kregen een hogere autonomie, voelen ze zich beter op het werk en ervaren ze minder onzekerheid.
De onderzoekers bekeken ook hoe het met de privacy van de arbeiders is gesteld op de werkvloer. De bedrijven uit de studie verzamelen vooral de aankomst- en vertrektijden, locatie en activiteiten van hun werknemers. Ongeveer acht op tien werknemers zijn ervan op de hoogte dat deze gegevens over hen worden verzameld, maar de helft van hen krijgt geen inzage in deze data.
Arbeiders betrekken
Bedrijven, voornamelijk in de metaalsector, onderzoeken de mogelijkheden van slimme technologieën. Meer dan de helft van de werknemers stelde echter dat ze hier zelden tot nooit bij betrokken worden. In de meeste gevallen gebeurde dit pas als de technologie daadwerkelijk in gebruik werd genomen. Nochtans rapporteren werknemers die wel betrokken werden bij de invoering van nieuwe technologie ook hier een duidelijk betere werkbeleving, meer autonomie en minder onzekerheid.
Om de mening van arbeiders over industrie 4.0 te weten te komen, namen de onderzoekers van het HIVA-onderzoeksinstituut een survey af bij 4586 arbeiders van metaal- en textielbedrijven in België die ACV-CSC METEA vertegenwoordigt. Daarnaast zorgden gesprekken met vertegenwoordigers van de werknemers voor meer inhoudelijke diepgang.