Loonsubsidies in sommige sectoren: beter idee dan tijdelijke werkloosheid?
Voka schuift het systeem van de loonsubsidie als alternatief voor tijdelijke werkloosheid naar voren. De ondernemersorganisatie laat zich inspireren door de Nederlandse ‘Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid’ (NOW): tijdelijke werkloosheid wordt door die maatregel actiever ingezet voor up- en reskilling van medewerkers. Bedrijven waarborgen zo ook hun continuïteit en medewerkers staan nadien sterker op de arbeidsmarkt.
Het systeem van tijdelijke werkloosheid heeft grote verdiensten volgens de werkgeversorganisatie: “Tijdens de acute fase van de coronacrisis werkte het als een buffer waardoor werkgelegenheid werd behouden en het loonverlies voor werknemers werd beperkt. We zien nu dat het systeem ook een nadeel heeft: medewerkers die lange tijd in tijdelijke werkloosheid zitten, krijgen minder opleidingskansen en worden zo minder mobiel op de arbeidsmarkt. Goed opgeleide en zich voortdurend bijscholende arbeidskrachten zijn nochtans cruciaal in een economie die weer op zoek gaat naar groei. En door noodgedwongen te moeten beroep doen op de tijdelijke werkloosheid kunnen bedrijven hun continuïteit niet waarborgen of de toekomst niet voorbereiden.”
Tijdens de coronacrisis waren in 2020 gemiddeld een half miljoen mensen per maand tijdelijk werkloos. Uit cijfers blijkt dat van hen slechts 2,9 procent een opleiding heeft gevolgd. De verhoopte doorbraak van digitale opleidingen is ondanks vele goede initiatieven uitgebleven. Tegelijk kampt de arbeidsmarkt met een grote mismatch tussen vraag en aanbod. Om uit de crisis te geraken moet er toekomstgericht worden ingezet op bijscholing of tijdelijke tewerkstelling. Voka pleit ervoor in een aantal sectoren zoals toerisme, evenementen en entertainment het systeem van de loonsubsidie in te voeren.
Dat zou meer maatwerk toelaten. Het systeem zou meer handvaten bieden om mensen om te scholen en op te leiden en ondernemingen voor te bereiden op een volledige doorstart. “Omzetverlies betekent niet dat elke bedrijfsactiviteit is stilgevallen. Zo wil de reissector minimale dienstverlening aanbieden, staat de eventsector voor de uitdaging zich heruit te vinden, kan de transportsector verder werk maken van het opleiden van chauffeurs, of kan de luchtvaarssector zich voorbereiden op wellicht grondige transities. Louter thuiszitten en wachten op betere tijden levert niets op”, weet Voka.
Arbeidsmarktexpert Sonja Teughels: “Een loonsubsidie laat toe dat ondernemingen versnellen in plaats van noodgedwongen te wachten op betere tijden en inkomsten. Mensen die tijdelijk werkloos zijn en hun ondernemingen staan ‘on hold’. Die pauzeknop bereidt hen onvoldoende voor op de vele uitdagingen van morgen zoals wijzigende jobs door technologie of de klimaattransitie.”
In het stelsel van tijdelijke werkloosheid komt de uitkering via de uitbetalingsinstanties van de vakbonden rechtstreeks bij de werknemer. In een regime van loonsubsidie kan dezelfde ondersteuning per capita rechtstreeks naar de werkgever gaan die dit op maat kan inzetten om mensen zinvolle activiteiten te laten verrichten, markten te prospecteren, op te leiden, diensten en producten te vernieuwen, aan onderzoek en ontwikkeling te doen enz.
In Nederland wordt het systeem van de loonsubsidie reeds gehanteerd. Het kostte de overheid een vergelijkbaar bedrag en er werd een vergelijkbaar deel van getroffen bedrijven mee ondersteund als in België via het systeem van de tijdelijke werkloosheid.
Bron: Voka