Medewerkers presteren beter zonder baas

Bazen zadelen afdelingen op met torenhoge ambities en veel te strakke doelstellingen. En dat werkt niet meer, verklaart de Deense ondernemer Lars Kolind. En dus schrijft hij in zijn boek ‘Unboss’: weg met de bazen, geef medewerkers de vrije hand.

Bedrijfswinst verveelvoudigt

Kolind overtuigt in zijn boek met verhalen hoe hij het ‘unbossen’ als ondernemer met veel succes heeft aangepakt. Zo schafte hij in zijn bedrijf Oticon, marktleider in gehoorapparaten, alle titels en functies af. De werknemers mochten opeens zelf hun werkuren bepalen. Ze hadden geen vaste functie meer, maar één of meerdere rollen. Het werk werd georganiseerd rond projecten, het klassieke kantoor verdween. Het gevolg: de omzet en winst van het bedrijf verveelvoudigden.

Niet zonder leiders

Kolind adviseert niet om overtollige managers weg te sturen met een riante ontslagvergoeding of hen op een zijspoor te promoveren. Ze moeten in zijn visie een nieuwe taak krijgen: vertrouwen creëren en autonomie bevorderen. Bij ‘unbossen’ gaat het immers niet om het verdwijnen van leiderschap, maar om een ander type leiderschap, waarbij de leider veel intensiever samenwerkt met zijn medewerkers.

De medewerker als mede-eigenaar

Terugkijkend op zijn eigen, aangepaste rol als baas van Oticon, zegt hij: “Ik communiceerde direct met honderden mensen, er zaten geen managementlagen meer tussen. Hoe de medewerkers daarop reageerden? Eerst angstig. Maar geleidelijk raakten ze eraan gewend. En zagen ze de meerwaarde ervan in. Dat vergt een flinke omschakeling van de leider. Maar je moet wel: om te kunnen overleven, heb je als organisatie medewerkers nodig die proactief werken, en zich opstellen als mede-eigenaren.”

Stel de baas gerust en schaf het middenmanagement af

Een belangrijke valkuil bij het ‘unbossen’ van organisaties is, uiteraard, die baas zelf: “De baas ziet vaak wel de voordelen van ‘unbossen’. Zoals meer enthousiasme en ondernemerschap, en minder vervreemding bij zijn werknemers. Maar hij denkt vervolgens aan het behoud van zijn eigen rol, zijn macht en zijn salaris. Die baas moet je dus eerst geruststellen. En inspireren over zijn nieuwe rol.”

En de middenmanagers? Die kunnen door dat ‘unbossen’ grotendeels overbodig worden. Zij fungeren als filters tussen de top en de werkvloer, en voegen alleen maar negatieve waarde toe. Voor hen moet je dus een nieuwe rol vinden: vaak kunnen ze terug naar de specialiteit waar ze vandaan komen. Je kan hen natuurlijk ook projectmanager maken of mentor, indien ze goed zijn in people management.

Bron: Unboss (unboss.com) en PW De Gids (pwdegids.nl)